Đặc tính sản phẩm sơn Alkyd
Màng sơn Alkyd có độ bền khí hậu cao, độ bền dẻo tốt, độ bám dính tốt trên các nền vật liệu khác nhau. Nếu được sấy nóng, màng sơn có độ bền khí quyển, hóa chất và độ bền nhiệt cao hơn sơn khô ở nhiệt độ phòng.
– Sơn khô tự nhiên, sử dụng dễ dàng.
– Màng sơn khô đanh, mềm dẻo.
– Bền uốn, bền va đập, bám tốt, bóng, màu sắc hấp dẫn.
Ứng dụng
Sơn Alkyd dùng làm lớp nền chống rỉ, sơn phủ trang trí sử dụng rộng rãi trên kim loại, kết cấu thép và gỗ ở điều kiện trong nhà, ngoài trời, yêu cầu kỹ thuật và chất lượng cao.
Thành phần sơn Alkyd
Sơn Alkyd được chế tạo từ các thành phần cơ bản như sau: Chất tạo màng, bột màu, bột độn, dung môi và một số loại phụ gia.
Chất tạo màng (nhựa sơn): Tạo thành màng sơn sau khi thi công. Bao gồm các loại nhựa cơ bản như nhựa Alkyd gầy (SHORT-OIL ALKYD), nhựa Alkyd trung bình (MEDIUM-OIL ALKYDS), nhựa Alkyd béo (LONG-OIL ALKYD),…
Bột màu là thành phần chính của sơn nhằm tạo nên màu sắc và độ che phủ của màng sơn. Các loại bột màu thông dụng như màu trắng TiO2, màu đỏ oxit sắt Fe2O3, màu vàng PbCrO4, màu đen muội than, xanh dương Phtalocyanin …
Bột độn: Thường ở dạng chất bột màu trắng và khi phối với nhựa sơn thường có độ che phủ ít hơn nhiều so với bột màu, tuy nhiên thường được dùng chung với bột màu trong sơn nhằm mục đích giảm bớt giá thành sơn, ngoài ra cũng có một số loại bột đặc biệt có tác dụng làm tăng tính lưu biến của sơn, giảm độ lắng đáy và tăng thêm độ bền cơ học của màng sơn.… Các loại bột độn thông dụng trong sản xuất sơn Alkyd như BaSO4, CaCO3,…
Dung môi: Là thành phần cần thiết cho cả quá trình sản xuất và thi công sơn. Trong khi tạo màng sơn phủ, dung môi sẽ bay hơi đi.
Phụ gia được sử dụng trong sơn Alkyd bao gồm các loại cơ bản như: phụ gia phân tán, phụ gia phá bọt, phụ gia chống lắng, phụ gia làm khô,…
Cơ chế tạo màng sơn Alkyd
Quá trình khô của màng sơn xảy ra theo 2 cơ chế:
Khô vật lý:
Sau khi sơn lên bề mặt vật liệu, trong màng sơn không tiếp tục xảy ra phản ứng hóa học nào nữa và màng sơn khô chỉ do dung môi bay ra. Đặc điểm của quá trình khô vật lý là khô tương đối nhanh ít phụ thuộc vào môi trường, điều kiện bên ngoài.
Khô hóa học:
Sau khi sơn lên bề mặt vật liệu, trong màng sơn vẫn tiếp tục xảy ra phản ứng hóa học, và nhờ vào phản ứng hóa học màng sơn mới khô được thì quá trình khô đó gọi là khô hóa học. Điều kiện cho quá trình khô hóa học có thể là nhiệt độ (sơn khô sấy), Oxi không khí (sơn Alkyd), độ ẩm tự nhiên (sơn đóng rắn ẩm).
Màng sơn Alkyd khô là sự kết hợp giữa khô do sự bay hơi dung môi và khô hóa học. Dùng chất làm khô để tăng nhanh quá trình phản ứng hóa học xảy ra trong màng sơn. Chất làm khô có thể coi như một chất xúc tác. Chất làm khô được sử dụng trong sơn Alkyd, sơn dầu, sơn Polyurethan biến tính Alkyd, sơn Epoxy biến tính dầu… Chất làm khô thường là muối của kim loại có nhiều hóa trị như Co; Mn; Pb; Zn; Zr; Ca.
Có thể giải thích cơ chế khô của màng sơn alkyd như sau:
2Mn(RCOO)2 + O2 → 2MnO(RCOO)2 → 2Mn(RCOO)2 + 2 – O –
Không bền
Trong phản ứng nhờ sự thay đổi hóa trị của kim loại lấy Oxi ngoài không khí biến thành Oxi nguyên tử hoạt động đưa vào trong màng sơn thúc đẩy quá trình tạo thành màng sơn khô. Các Oxi nguyên tử phá vỡ liên kết nối đôi – C =C – và trở thành cầu nối -C-O-C- tạo mạch liên kết lớn hơn.
Một số chất làm khô cơ bản
| Tên chất làm khô | Tác dụng làm khô |
| Muối KL Co | Khô bề mặt |
| Muối KL Ca | Khô chân và khô bề mặt |
| Muối KL Mn | Khô chân và khô bề mặt |
| Muối KL Pb | Khô chân |
| Muối KL Zr | Khô chân |
| Muối KL Zn | Khô chân |
Ưu điểm
Sơn Alkyd có ưu điểm là giá thành thấp việc chế tạo sản xuất không đòi hỏi yêu cầu kỹ thuật cao, gia công tương đối dễ dàng. Nên nó thể sản xuất nhiều loại sơn, phù hợp nhiều mục đích sử dụng khác nhau.
Nhìn chung sơn Alkyd có một số ưu điểm như bám dính tốt, nhanh khô trên bề mặt sắt thép, kim loại, gỗ, … Chịu được dầu mỡ, nước, hóa chất nhẹ. Mang tính thẩm mỹ cao. Bảo vệ vật liệu bền bỉ lâu hơn. Đa dạng màu sắc theo nhu cầu. Chống rỉ tốt.
Nhược điểm
Thời gian khô lâu hơn so với sơn Epoxy, Polyurethan,…
Hàm lượng các chất hữu cơ trong dung môi cao vì vậy trong quá trình sơn khô các chất này sẽ bay hơi tạo mùi khó chịu.
Sơn dễ bị tạo màng khi tiếp xúc với không khí hoặc nắp thùng không kín.
Những lưu ý khi sử dụng sơn Alkyd
Sản phẩm sơn Alkyd hệ dầu là sản phẩm được ứng dụng rộng rãi cho nhiều công trình và đặc biệt là dùng bảo vệ cho kết cấu sắt thép. Tuy nhiên để sản phẩm được phát huy hết tác dụng thì cần được thi công ở môi trường phù hợp. Sơn dầu hệ Alkyd thường dùng cho sắt thép, kim loại, gỗ trong nhà, môi trường ít chịu biến động.
Nếu sử dụng sản phẩm sơn Alkyd hệ dầu cho công trình ngoài trời cần sử dụng sơn lót chống rỉ chất lượng cao của Hải Vân để đảm bảo chất lượng tốt nhất cho công trình.
Trong quá trình thi công sơn Alkyd nên sử dụng đúng loại dung môi pha sơn, tránh hiện tượng màng sơn bị chảy.
Thời gian khô của sơn Alkyd thông thường sẽ lâu hơn các hệ sơn khác như Epoxy, Polyurethane. Vì vậy cần phải theo dõi thời gian khô màng để sơn lớp tiếp theo.
